Tôi còn nhớ hồi còn nhỏ, cứ khoảng đầu tháng Chạp là bà ngoại đã bắt đầu ép chuối. Chuối vườn nhà nhiều và ngọt, vị ngọt tự nhiên không trộn lẫn vào đâu được. Từng trái chuối tròn ngoại đem ép thành từng miếng nhỏ, nhiều miếng chuối phơi san sát dính lại thành những miếng chuối to, tròn như đĩa bàn. Buổi trưa nắng, bà đem những xề chuối ra phơi cho khô để bắt đầu làm món mứt chuối ngào gừng. Đây là món ăn tôi vô cùng thích.
Kể chuyện làng: Mứt chuối ngào gừng – Thức quà Tết xưa
Chuối vườn nhà. Ảnh: Tác giả cung cấp
Tết xưa, nhà nào cũng chuẩn bị ép và phơi chuối. Nhà nào ép ít thì phơi trên mái nhà dăm ba cái xề nhỏ, nhà nào ép nhiều để làm bánh mứt làm quà cho con cháu thì phơi cả mấy giàn trước sân. Bọn trẻ con chúng tôi chỉ đợi những ngày này. Chuối đã khô, đã ráo… chạy ra chạy vào nhìn những miếng chuối vàng ươm, dẻo nhẹo mà thèm. Con nít mà, ăn ngọt là khoái khẩu, không thể gỡ một miếng chuối trên xề rồi chạy nhanh kiếm chỗ nào đó xúm xít chia phần.
Phải nói là những món bánh mứt xưa ăn đến mức ghiền lắm luôn. Coi dân dã, bình thường nhưng cực kỳ công phu. Công phu từ khâu chọn chuối đến khâu làm ra được miếng chuối vàng ươm để chúng tôi tranh phần. Ở quê mà, cây trái vườn nhà thì không thiếu, đặc biệt là chuối. Nhà tôi trồng rất nhiều loại chuối như: chuối già hương, chuối cau, chuối xiêm, chuối sáp nhưng để có làm được món mứt thơm ngon này thì chỉ có thể là chuối xiêm mà thôi. Chuối phải chín bói từ trên cây, vỏ ngoài phải hườm hườm, căng tròn thì chuối mới ngon. Bà ngoại tôi nói với mấy dì như vậy nên trước tháng Chạp là phải thăm vườn thường xuyên, đừng để chín quá bị chim ăn thì uổng lắm, một năm có một cái Tết thôi, khách khứa hay con cháu về chơi có cái mà đãi đằng, món quê vậy chứ quý lắm.
Phơi chuối sau khi ép. Ảnh: Tác giả cung cấp
Chuối hái từ trên cây đem về cắt ra từng nải, nâng niu lắm. Ngoại lấy cái thúng giạ lót dưới là bao búa tời xưa để cho nó không bị giập, để từng nải chuối vào rồi phủ lên trên mấy lớp lá chuối nữa cho nó chín tự nhiên. “Canh chuối nghen tụi bây, đừng để chín rục thì không ngon!” – Bà ngoại cứ luôn nhắc, mà đâu biết mỗi khi tôi giở chuối ra thăm thì y như rằng sẽ bị “hao hụt” vài trái.
Để làm được món mứt tuy dân dã này đòi hỏi phải là những người phụ nữ khéo tay. Họ được “học nghề” từ những người bà, người mẹ từ lúc nhỏ, đến lúc lớn khi lấy chồng, nó cũng là món ăn ghi điểm với những bà mẹ chồng khó tính. Dân dã mà cũng lắm công phu. Từng trái chuối được ép độ dày vừa phải, khi ép phải canh sao cho tròn đều. Mẹ tôi phải dùng một nẹp tre khoanh tròn làm khuôn. Mẹ lấy một tấm thớt dày phía dưới, để lên một tấm bọc ni lông sạch, đặt chiếc vòng tre lên, sau cùng cho quả chuối vào vòng tròn. Mẹ lại lấy thêm một tấm bọc ni lông khác để lên trên, sau cùng lấy một tấm thớt đặt lên và ép nhẹ. Từng miếng chuối được mẹ trải đều trên các tấm liếp hay các xề tre rồi đem đi phơi nắng. Canh chuối rồi phải canh nắng. Nắng đẹp từ bảy, tám giờ sáng đem ra phơi, phơi được một nắng rưỡi thì phải trở bề và phơi tiếp một ngày nữa là được. Miếng chuối sẽ ráo hai mặt, có màu vàng ươm hình cánh gián, tươm mật chuối thì lúc xắt sẽ dễ dàng hơn.
Speak Your Mind