Từ khi nước Việt xây dựng nền tự chủ, rồng đã trở thành biểu tượng của quân vương. Chỉ vua mới được sử dụng những đồ vật có hình rồng, như vua mới được mặc áo long bào, ngồi long ngai, đi long xa… Các thứ liên quan đến vua đều có biểu tượng rồng, hay mang tên rồng, như thềm rồng, sân rồng…
Rồng gần gũi trong văn hóa Việt
Nhưng ngoài ra, đối với người Việt thì rồng vừa không chỉ cao sang mà còn rất thân thiện và có phần gần gũi. Thế nên kinh đô nghìn năm của đất Việt được vua Lý Thái Tổ đổi tên từ Đại La thành Thăng Long năm 1010 gắn với truyền thuyết “vua thấy rồng vàng hiện ra”. Thời Lý, chính sử ghi lại có hàng chục lần thấy “rồng hiện”, trong đó có những lần rồng hiện ở những chốn rất dân dã như “hiện xuống ở cây mai” (năm Hội Phong thứ 8- 1098, đời vua Lý Nhân Tông) hay lạ, và đặc biệt hơn, khi “rồng hiện ở hàng bán nước chè ở Kinh sư” (năm Hội Tường Đại Khánh thứ 10 -1119, tháng 5, cũng thời vua Lý Nhân Tông).
Từ thời Tiền Lê, sang tới nhà Lý, các vị vua nước ta luôn khuyến khích nhân dân phát triển nông nghiệp, khi thường xuyên về các vùng quê như hành cung Ứng Phong (Nam Định ngày nay), Lý Nhân (Hà Nam) để cày ruộng tịch điền, hoặc xem nhân dân gặt lúa. Tại hành cung Lý Nhân, vua Lý Nhân Tông cũng đã thấy rồng vàng hiện lên vào năm Thiên Phù Duệ Vũ thứ 6 (1125), khi đi xem nhân dân cày ruộng vào tháng 4 (âm lịch).
Khi các tỉnh gần Kinh kỳ cũng báo đã được mưa, vua Thiệu Trị đã phê bảo rằng: “Mưa ngọt ngấm khắp mọi nơi, lòng ta rất yên vui”. Niềm vui của bậc quân vương khi ấy hòa chung với niềm vui của nhà nông, với thần dân trăm họ.
Đọc sử, mọi người đều nhớ chuyện các vua nhà Trần từ Trần Nhân Tông về trước đều xăm hình rồng ở vế đùi “để tỏ là không quên nguồn gốc tổ tiên là người miền dưới (vùng sông biển)” như lời Trần Nhân Tông khi là Thượng hoàng nói với vua Trần Anh Tông. Nhưng có lẽ do vua Trần Anh Tông… nhút nhát, sợ xăm, nên từ vị vua này về sau thì tục này thất truyền. Nhưng nếu đọc kỹ “Đại Việt sử ký toàn thư”, có thể thấy tục lệ đó đã phổ biến từ thời Lý, khi vào năm Hội Tường Đại Khánh thứ 9 (1118), vua Lý Nhân Tông đã ban sắc lệnh với nội dung: Cấm nô bộc của các nhà dân trong ngoài kinh thành không được xăm mực vào ngực, vào chân như kiểu cấm quân và cấm xăm hình rồng ở mình, ai phạm thì sung làm quan nô. Theo sử sách, nhân dân ta có tục xăm rồng để khi lội nước không bị thuồng luồng xâm phạm, vì thuồng luồng sợ rồng.
Speak Your Mind