Hát Dô Liệp Tuyết (Bài 2): Mai này ai còn nhớ hát Dô…
NNND Nguyễn Thị Lan đang nỗ lực truyền dạy hát Dô cho các thế hệ trẻ. Ảnh: Phạm Thứ
Người quê giữ “hồn quê”
Nhìn lại chặng đường 35 năm khôi phục hát Dô, bà Lan cũng phần nào mãn nguyện bởi đã gầy dựng lại được cái vốn quý của cha ông. Bà Lan cho biết, kể từ những lớp truyền dạy đầu tiên năm 1990 tới nay tại xã Liệp Tuyết, đã có khoảng hơn 1500 người tham gia tập luyện và biểu diễn. Hát Dô quay trở lại là một trong những nét sinh hoạt đậm hồn quê nhất trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân nơi đây. Hát Dô cũng được giới thiệu trên nhiều sân khấu, hội diễn lớn ở Thủ đô như Văn miếu – Quốc Tử Giám hay tại tượng đài vua Lý Thái Tổ ở hồ Hoàn Kiếm… và một số địa phương.
CLB hát Dô xã Liệp Tuyết cũng đã được công nhận là “Địa chỉ văn nghệ dân gian”. Bản thân bà Lan cũng được Nhà nước phong tặng các danh hiệu từ Nghệ nhân Ưu tú tới Nghệ nhân Nhân dân.
“Thi thoảng tôi cũng hỏi các cháu rằng “các con có thích hát Dô thật không?”. Các cháu bảo “Có” mà tôi cũng chưa thật sự tin lắm. Phải tới lúc các cháu nói thích câu nào, ngấm nội dung câu hát đó thế nào tôi yên tâm. Ở tuổi mới lớn, mấy đứa hình như cũng bắt đầu biết yêu, mà trong hát Dô cũng có các nội dung ca ngợi tình yêu nam nữ nên chắc vì thế mà những lời ca ấy cũng ngấm vào”, NNND Nguyễn Thị Lan tâm sự.
Danh hiệu Nghệ nhân Nhân dân không đủ để bà Lan thôi trăn trở về nỗi lo làn điệu quê hương bị mai một. Ảnh: Phạm Thứ
“Bạn nàng hỡi lấy quạt cầm tay/ Ngày nắng cả thay lấy quạt cầm tay ơ hơ che đầu…/ Có nắng thì che lên đầu/ Có nực thì quạt đi đâu thì cầm/ Ra đường gặp khách tri âm/ Lấy quạt che miệng nói thầm cùng nhau…”, NNND Nguyễn Thị Lan hát trích đoạn của thể loại hát Chúc trong hát Dô.
Ca nương trẻ Kiều Minh Tâm (16 tuổi, CLB hát Dô xã Liệp Tuyết) chia sẻ: “Khi em mới bắt đầu được bà Lan dạy tập hát Dô, em cảm thấy rất khó. Ví dụ như cùng một giai điệu nhưng rất nhiều lời bài hát, rất nhiều những tầng sâu của ý nghĩa của lời bài hát mà em không thể hiểu được. Nhưng sau khi được bà giảng dạy, chúng em hiểu hơn về ý nghĩa, cảm thấy yêu hơn làn điệu của quê hương mình”.
Hiện nay, cứ mỗi cuối tuần hay lúc nào rảnh rỗi, bà Lan cùng các thành viên của CLB hát Hô xã Liệp Tuyết đều tranh thủ tập luyện duy trì hoặc sẵn sàng đi biểu diễn nếu được chính quyền xã hoặc huyện yêu cầu.
“Mai này ai còn nhớ hát Dô”
Hát Dô Liệp Tuyết hiện nay có thể được xem là đang “sống khỏe” nhưng là “sống khỏe” dưới đôi bàn tay và công sức, tâm huyết của NNND Nguyễn Thị Lan. Cũng như các loại hình diễn xướng dân gian khác, hát Dô Liệp Tuyết cũng luôn gặp phải những vấn đề về tìm thế hệ kế cận, hay vấn đề không đủ kinh phí để hồi sinh nguyên vẹn và duy trì các hoạt động một cách bền vững.
Chưa kể, mỗi năm, CLB hát Dô xã Liệp Tuyết sẽ có những người “bỏ cuộc chơi”. Đó là khi thế hệ được đào tạo trưởng thành, đi làm ăn xa hoặc lập gia đình, không còn đủ thời gian để tham gia các hoạt động. Việc tìm người thay thế hiện nay không phải quá khó khăn bởi “lời nguyền” như xưa, nhưng trông chờ vào sự tự nguyện và đam mê của các em nhỏ là rất khó.
Speak Your Mind