“Hò kéo pháo đã được chính nhạc sĩ Hoàng Vân – với chiếc đàn accordéon, cùng Kim Ngọc và Thanh Phúc đi hát phục vụ các đơn vị chiến đấu ngay trên chiến hào Điện Biên Phủ. Những câu hát cứ thế theo chân các chiến sĩ từ Việt Bắc về Tây Bắc, từ sông Đà tới sông Lô, góp phần tạo tinh thần phấn chấn, quật cường cho bộ đội ta trong hoàn cảnh gian khổ, khi kéo pháo nặng nề, đường đi gập ghềnh trên trận địa” – nhạc trưởng Lê Phi Phi kể lại.

Với Lê Phi Phi, những ký ức về cha – một người lính từng góp mặt trên chiến trường Điện Biên vẫn còn nguyên vẹn. Từ nhỏ, anh đã được ông kể câu chuyện về những người chiến sĩ kéo pháo như trong cổ tích: “Pháo nặng như những con voi, và phải kéo hò dô theo nhịp mới kéo được”. Dấu vết những ngày tháng hào hùng trong quân đội cũng còn nguyên vẹn trong cuộc sống hàng ngày của nhạc sĩ Hoàng Vân, khi ông luôn đúng hẹn, đúng giờ, tự áp đặt kỷ luật cho mình bằng cách hàng ngày ngồi viết, ngày nào cũng viết và sáng tác cho đến khi lớn tuổi.

Là một nhạc trưởng gạo cội, Lê Phi Phi nhận định Hò kéo pháo giàu giá trị nghệ thuật: “Bằng việc sử dụng điệu hò được chiết xuất từ âm nhạc dân gian và hình ảnh những người lính Cụ Hồ quả cảm kéo pháo ra trận, tác phẩm của nhạc sĩ Hoàng Vân đã cho thấy sức mạnh diệu kỳ, sự độc đáo của cuộc chiến tranh nhân dân, qua đó làm sống lại toàn bộ không khí hào hùng của chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu. Với lịch sử âm nhạc Việt Nam, Hò kéo pháo là sự sáng tạo mới mẻ”.

Với nhạc sĩ Hoàng Vân, đây cũng là một bước đột biến kéo theo sự chuyển mình trong sự nghiệp sáng tác của ông. Nhờ Hò kéo pháo, ông đã được gặp đại tướng Võ Nguyên Giáp (người rất yêu thích ca khúc này), sau đó được vị đại tướng này giới thiệu với Tổng cục Chính trị. Nhận thấy năng khiếu âm nhạc nổi trội của Hoàng Vân, Nhà nước đã tuyển chọn ông sang học âm nhạc ở nước ngoài, nhằm bồi dưỡng trở thành nhạc sĩ chuyên nghiệp. Hàng loạt tác phẩm tiêu biểu sau đó như: Tôi là người thợ lò; Hà Nội – Huế – Sài Gòn; Quảng Bình quê ta ơi; Nổi trống lên rừng núi ơi... chứng minh tài năng xuất chúng của ông với âm nhạc.

Hò kéo pháo không những vang vọng tại Việt Nam mà người Pháp cũng sử dụng ca khúc để kể lại một cách sống động trận chiến lịch sử qua câu chuyện này. Buổi phát thanh trên đài France Inter trong chuỗi phát sóng La Marche de l’histoire (Bước chân lịch sử) ngày 7/5/2014 (60 năm Điện Biên Phủ) đã mang tiêu đề Bài hát Hò kéo pháo của Hoàng Vân. 

“Trong chương trình kéo dài nửa giờ, nhà báo Jean Lebrun đã mời các nhà báo Pháp cùng một số nhân chứng lịch sử tọa đàm. Những băng tư liệu thu thanh từ 1954 cùng các trao đổi chi tiết xung quanh trận chiến Điện Biên Phủ với chiến công kéo pháo qua núi tạo sự sửng sốt cho quân đội Pháp đã vang lên cùng âm hưởng bài hát. Ca khúc cũng từng được trích trong một buổi phát thanh khác về Điện Biên Phủ trên đài France Culture từ năm 1990” – nhạc trưởng Lê Phi Phi tự hào chia sẻ.

Liên quan