Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Yên Bái có trên 107.000 người Mông (chiếm 13,03% dân số toàn tỉnh), chia thành 4 nhóm địa phương tộc người: Mông Đu, Mông Đơ, Mông Si, Mông Lềnh. Các nhóm vừa sống tập trung, vừa đan xen với nhau tại 40 xã thuộc 5 huyện, bao gồm: Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn, Trấn Yên và Văn Yên.
Theo văn hóa của người Mông, hầu hết nữ giới từ thuở thiếu thời đã phải học vẽ hoa văn trên vải, khi đến tuổi trưởng thành phải có khả năng sử dụng thuần thục kỹ thuật này. Trước tiên là phục vụ nhu cầu y phục của chính bản thân, gia đình và hôn lễ cá nhân, sau đó là tạo các vật dụng để biếu, tặng, trao đổi.
Bởi vậy, đến với các bản làng người Mông vùng cao ở tỉnh Yên Bái, không khó để bắt gặp những người phụ nữ ngồi bên bếp lửa, cạnh chảo sáp ong, cặm cụi, tỉ mỉ tạo những đường nét hoa văn độc đáo trên tấm vải lanh truyền thống.
Họ tranh thủ vẽ mọi lúc khi có thời gian rảnh, ở mọi nơi khi có bếp lửa và khi sáp ong đã nóng chảy, đặc biệt là những lúc nông nhàn. Sự chăm chỉ, tỉ mỉ còn được coi như tiêu chuẩn để đánh giá một người vợ, người mẹ khéo tay, đảm đang trong gia đình, dòng họ người Mông.
Khi biết kỹ năng thủ công truyền thống từ xa xưa – dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của dân tộc mình được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, chị Lý Thị Ninh – Tổ trưởng Tổ hợp tác thêu dệt thổ cẩm truyền thống dân tộc Mông, bản Dề Thàng, xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải vô cùng phấn khởi.
Chị bảo: “Để có một bộ trang phục đúng bản sắc truyền thống, người Mông phải trải qua rất nhiều công đoạn như: se lanh, dệt vải, vẽ sáp ong tạo hoa văn, nhuộm chàm, thêu chỉ màu tạo hoa văn nổi. Công đoạn nào cũng rất quan trọng, song khâu dùng sáp ong để tạo hoa văn là kỳ công nhất, đòi hỏi sự khéo léo và sáng tạo để tạo ra sản phẩm đẹp. Người Mông quan niệm, hoa văn trên trang phục, đồ dùng sinh hoạt sẽ giúp kết nối với thần linh, đồng thời thể hiện cá tính, ước vọng của con người về cuộc sống”.
Speak Your Mind