Theo cách nói của chị, cản trở lớn nhất trong việc phát triển công nghiệp văn hóa không phải ở cơ sở hạ tầng, mà chính ở tư duy của những người làm văn hóa?

– Đúng vậy, khó khăn lớn nhất chính là tầm nhìn. Đôi khi, chúng ta nói về điều chúng ta mong muốn, nhưng chúng ta lại không biết mình đang thực sự mong muốn thứ gì. Phải xác định được đích đến, ta mới tìm được con đường đi hợp lý. 

Theo quan điểm của cá nhân tôi, công nghiệp văn hóa không chỉ là các cuộc thi người mẫu, thi hoa hậu, một vài chương trình ca nhạc ở sân vận động của một số ca sĩ như Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn… Chúng ta cũng không thể cứ tổ chức hát quan họ Bắc Ninh, mời trầu du khách, hay đưa nghệ sĩ hát chèo lên sân khấu các liên hoan rồi cho rằng đó là chuyên nghiệp. Điều công nghiệp văn hóa, sự “chấn hưng văn hóa” đang cần là biết cách gạn đục khơi trong, biết gìn giữ giá trị truyền thống với sự sáng tạo, đổi mới mang tư duy hiện đại. Những sản phẩm văn hóa được sản xuất một cách nghiêm túc, đầu tư bởi người làm nghệ thuật đúng nghĩa.

Gần đây, tôi rất thích ban nhạc Sức Sống Mới của nhạc trưởng Đồng Quang Vinh. Họ chơi cả âm nhạc cổ điển, nhạc Việt Nam, nhạc dân gian, đôi khi kết hợp Đông – Tây với sự sáng tạo lớn khiến tác phẩm được biểu diễn có sự hòa quyện, không bị khiên cưỡng, được đông đảo khán giả trong và ngoài nước yêu thích. Tôi cho rằng đó cũng là một trong những ví dụ thú vị về những bước đi đúng đắn trong tiến trình xây dựng nền công nghiệp văn hóa ở Việt Nam.

Nhiều ý kiến cho rằng để các đêm nhạc ngày càng thu hút công chúng và mang lại giá trị kinh tế, hành lang pháp lý cần rộng mở hơn, tạo điều kiện cho nhà sản xuất. Vừa là một luật sư nổi tiếng, vừa là nhà sản xuất âm nhạc, chị nhận định thế nào về điều này?

– Muốn có công nghiệp văn hóa thực sự, chúng ta cần có một hành lang pháp lý nghiêm khắc và cơ quan quản lý nhà nước sẽ kiếm soát quản lý các hoạt động văn hóa trên nền tảng pháp lý đó, không cần phải can thiệp quá sâu vào nội dung cụ thể để tránh gây phiền hà, cản trở, làm nhụt chí những người muốn làm văn hoá thực sự, như vậy mới tạo môi trường lành mạnh và minh bạch cho công nghiệp văn hóa phát triển. Nếu chúng ta đưa ra những tiêu chí rõ ràng và cụ thể thì ai vi phạm các tiêu chí, quy định đó sẽ lập tức phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Chính họ sẽ chịu thiệt thòi, thua lỗ, mất uy tín và thậm chí thất bại.

Một ví dụ đơn giản là cứ đưa danh sách các ca khúc, tác phẩm bị cấm biểu diễn, các nhà tổ chức chương trình sẽ căn cứ vào đó để chọn lựa chúng, mà không phải xin xét duyệt để lấy giấy phép cho từng chương trình, gây rất nhiều phiền hà. 

Chính công tác kiểm duyệt có phần rắc rối khiến những nhà sản xuất, những người muốn cống hiến cái hay, cái đẹp cho xã hội phần nào mất cảm hứng làm nghề. Một khung pháp lý với những quy định rõ ràng, tinh giản về mặt thủ tục sẽ tạo thêm điều kiện cho ngành công nghiệp biểu diễn nói riêng, các ngành công nhiệp văn hóa nói chung phát triển.

Bên cạnh những khó khăn, thách thức, theo chị, đâu là lợi thế của Việt Nam trong việc phát triển công nghiệp văn hóa?

– Việt Nam là một đất nước có dân số lớn hơn 100 triệu dân, với đa phần là dân số trẻ. Thanh niên, sinh viên, thậm chí là các cháu ở bậc học phổ thông đều được tiếp cận nhiều kiến thức, xu hướng nghệ thuật mới mẻ, hiện đại. Vì thế, nhu cầu đối với văn hóa/ các sản phẩm văn hóa của họ sẽ ngày càng lớn. 

Đây là triển vọng vô cùng lớn cho ngành công nghiệp văn hóa phát triển. Nếu chúng ta không biết khai thác và tạo điểu kiện để đáp ứng được nhu cầu này, đó thực sự là một lãng phí đáng tiếc cho nguồn thu ngân sách, cũng chính là một tổn thất kìm hãm sự phát triển văn hoá của đất nước.

Cảm ơn những chia sẻ của chị! 

Liên quan